Cookiebepaling Telecommunicatiewet niet effectief, regeldruk disproportioneel
De cookiebepaling uit de Telecommunicatiewet is niet effectief en de regeldruk van deze bepaling is daardoor disproportioneel hoog. De cookiebepaling zegt dat websites die cookies willen plaatsen om persoonsgegevens te verwerken, vóóraf toestemming moeten krijgen van de internetgebruiker. Jan ten Hoopen, voorzitter van Actal: “In de praktijk klikken de meeste mensen de cookiemeldingen routinematig weg en accepteren ze zo het plaatsen en gebruiken van de cookies, zonder dat ze weten wat dit betekent voor hun privacy. De cookiebepaling in z’n huidige vorm werkt dus niet, maar levert wel veel regeldruk en ergernis op.” Actal adviseert de minister van Economische Zaken om op Europees niveau aan te sturen op een effectievere en minder belastende oplossing.
Cookiebepaling
De Nederlandse cookiebepaling is gebaseerd op de Europese privacyrichtlijn en beoogt de persoonlijke levenssfeer van internetters te beschermen. Iedere keer als je een website bezoekt die met ‘tracking cookies’ gegevens verzamelt over jouw surfgedrag, moet je toestemming geven voor het plaatsen van die cookies op jouw computer, tablet of smartphone. De bijbehorende cookiemelding moet mensen bewustmaken van de privacy-risico’s. En ervoor zorgen dat zij ‘geïnformeerde toestemming’ geven.
Veel regeldruk en ergernis
Onderzoek van Actal laat zien dat zowel internetgebruikers als websiteaanbieders veel last hebben van de cookiebepaling. De regeldruk voor bedrijven bedraagt minimaal € 74 miljoen eenmalig en vervolgens € 7,1 miljoen per jaar. Verplicht zijn onder meer de melding aan de Autoriteit Persoonsgegevens, het bewijs dat men geen persoonsgegevens verwerkt en de technisch-inhoudelijke aanpassingen aan websites. Bij internetgebruikers gaat het vooral om de ergernis over het steeds moeten wegklikken van cookiemeldingen. Als mensen de cookiemelding direct wegklikken, bedraagt de regeldruk € 27 miljoen per jaar. Als iedereen zich telkens actief zou informeren over het privacybeleid van de websiteaanbieder, dan loopt de regeldruk op tot maar liefst € 1,6 miljard per jaar.
Niet effectief
De cookiebepaling werkt niet. Internetgebruikers lezen de vele cookiemeldingen en het privacybeleid van websiteaanbieders niet. Ze klikken de meldingen routinematig weg. Dit komt o.a. door de grote hoeveelheid meldingen en door het feit dat internetgebruikers meestal geen alternatief hebben; óf je kiest voor toegang tot de informatie door cookies te accepteren, óf je accepteert geen cookies maar dan krijg je ook geen toegang tot de website. Bovendien weet lang niet iedereen wat de gevolgen zijn van het accepteren van cookies, welke persoonsgegevens er worden verzameld, en wat er precies mee gebeurt. Mensen zijn bovendien gewend aan gratis toegang tot allerlei informatie, waarvoor zij – vaak zonder het te beseffen – betalen met hun persoonsgegevens. De eis dat mensen ‘geïnformeerde toestemming’ moeten geven, lijkt dan ook niet goed te werken in een digitale omgeving. Met als gevolg dat de cookiebepaling in de praktijk niet de beoogde bescherming van de persoonlijke levenssfeer biedt, maar wel leidt tot regeldruk en irritatie.
Onderzoek of toestemming via je browserinstellingen mogelijk is
In een aantal Europese landen – zoals Finland, Ierland, Italië, Luxemburg, Oostenrijk en Zweden – kun je via je browserinstellingen toestemming geven voor het plaatsen van cookies. In Nederland vond men dit in 2012 onvoldoende om te kunnen spreken van ‘geïnformeerde toestemming’, omdat browsers standaard op ‘alles accepteren’ staan. Je zou immers niet mogen concluderen dat een internetgebruiker actief toestemming heeft gegeven om cookies te plaatsen, als de standaardinstellingen dat al voor hem doen. De verdere doorontwikkeling van browsers kan misschien in de toekomst een oplossing bieden. Denk bijvoorbeeld aan intelligente browsers die ‘leren’ welke cookievoorkeuren iemand heeft. Hiervoor moeten alle EU-lidstaten de eis van toestemming wel op dezelfde manier interpreteren en implementeren. En moeten de bedrijven die de meestgebruikte browsers leveren – denk aan Microsoft, Google, Mozilla en Apple – ook het belang inzien van een effectievere en minder belastende implementatie van de cookiebepaling.
De brief en het advies aan minister Kamp vindt u hier.
Het onderzoek van Regioplan vindt u hier.