Regeldrukaudit Actal: Doorbreek het bureaucratisch spel rondom regeldruk

De aanpak van regeldruk door de overheid is te ingewikkeld. Ministeries besteden te veel energie aan onderlinge afspraken en interne procedures rondom regeldruk. Daarbij gaat het zicht verloren op het uiteindelijke doel: merkbaar minder regeldruk voor bedrijven, burgers en professionals. Dat concludeert Actal na de eerste regeldrukaudit bij negen ministeries.

Doorbreek het bureaucratisch spel
Actal onderzocht of ministeries kritisch genoeg zijn bij de afweging of regelgeving het beste beleidsinstrument is, en hoe zij het verminderen van regeldruk hebben georganiseerd. “Hier is veel te verbeteren”, stelt collegevoorzitter Jan ten Hoopen: “Ministeries brengen de regeldruk vaak onvoldoende scherp in beeld. Ze hebben niet of nauwelijks aandacht voor de zogenoemde inhoudelijke nalevingskosten. Volgens onderlinge afspraken richten ministeries zich vooral op de ‘grote dossiers’. Het kan toch niet zo zijn dat een ministerie een besparing van enkele miljoenen euro’s als ‘verwaarloosbaar’ betitelt?”
De ondergrens voor een groot dossier ligt bij 5 miljoen euro voor bedrijven en 10.000 uur en/of 10.000 euro voor burgers. Actal ziet dat er veel energie verloren gaat met de discussie of iets boven of onder de drempel valt. Energie die beter besteed kan worden aan het daadwerkelijk verminderen van regeldruk. Actal adviseert de regeldrukdrempels af te schaffen, ook omdat het wegnemen van geringe regeldruk voor bedrijven, burgers en professionals immers heel merkbaar kan zijn.

Kijk naar alle regeldruk, waar die ook vandaan komt
Actal constateert dat het in de beleving vrijwel niets uitmaakt waar de regeldruk vandaan komt of om wat voor soort regeldruk het gaat. Actal adviseert daarom om de regeldrukaanpak te verbreden. Kijk naar alle veroorzakers van regeldruk – rijk, provincie, gemeente, Europa, uitvoeringsorganisatie en toezichthouder – en naar alle soorten van regeldruk – administratieve lasten, inhoudelijke nalevingskosten en leges.

Maak de toelichting bij regelgeving maatschappelijk relevant
Het onderzoek van Actal komt verder tot de conclusie dat de toelichting bij wet- en regelgeving beter kan. Jan ten Hoopen: “De toelichting moet alle regeldrukgevolgen helder in beeld brengen. De focus hierbij moet zijn om verantwoording aan de samenleving af te leggen over de gemaakte keuzes, niet om alleen interne afwegingen weer te geven.”

Schoon het regelbestand op
Het college vindt dat vermindering van regeldruk de voornaamste lastenverlichting is die de overheid de samenleving onder het huidige economische gesternte kan bieden. Actal adviseert daarom bestaande wet- en regelgeving op te schonen en goed te kijken naar het bestaansrecht van regels. Daarbij moet met name worden bekeken of de maatschappelijke opbrengst (nog) wel opweegt tegen de regellast, en of regelgeving wel het meest geschikte instrument is om het gewenste doel te bereiken. Actal heeft in het kader van de audit veel gesprekken gevoerd met ministeries. Zij geven aan dat er nog steeds veel ‘dor hout’ in regelgeving zit. Ook dit moet worden weggesnoeid.

Best practices
Er gaat ook veel goed. De ministeries brengen de gevolgen voor administratieve lasten consequent in beeld. Goede voorbeelden die Actal heeft aangetroffen zijn de interne kwaliteits-borging bij OCW, de consultatie bij EL&I voor de Wet natuur, en de voorbereiding op Europese regelgeving bij IenM. Collegevoorzitter Jan ten Hoopen: “Het zou goed zijn als ministeries dit soort ideeën met elkaar uitwisselen, zodat ze van elkaar kunnen leren”.

Klik hier voor de aanbiedingsbrief en de regeldrukaudit.