Taken en bevoegdheden

Mandaat ATR

In 2017 is het Adviescollege toetsing regeldruk (ATR) gestart als tijdelijk college met een mandaat tot 1 juni 2021. Na een positieve evaluatie in 2020 is het mandaat van ATR met 1,5 jaar verlengd tot 1 december 2022. Vervolgens heeft het kabinet geconstateerd dat de problematiek waarover ATR adviseert, niet van tijdelijke aard is. Het is voornemens om ATR permanent te maken. De instellingswet die daarvoor nodig is, is momenteel in voorbereiding. Ter overbrugging van de periode van 1 december 2022 tot de inwerkingtreding van die instellingswet, is ATR opnieuw ingesteld. Dit was nodig, omdat de Kaderwet adviescolleges een nieuwe verlenging niet toestaat. Het opnieuw ingestelde ATR werkt vanaf 1 december 2022 tot de inwerkingtreding van de instellingswet, met een maximale termijn van 2 jaar. Het nieuwe (tijdelijke) ATR heeft dezelfde taakopdracht als het huidige.

ATR heeft als kerntaak om regering en parlement te adviseren over de regeldrukgevolgen van voorgenomen wet- en regelgeving. Het doet dit in een vroege fase van het wetgevingsproces, voor of tijdens de consultatiefase. Als er geen consultatie plaatsvindt, adviseert ATR over de eerste voldragen versie van de ontwerpregelgeving. Bovendien kan ATR een zgn. aanvullende zienswijze uitbrengen over de finale versie van de ontwerpregelgeving, indien deze naar het oordeel van ATR aanmerkelijk afwijkt van de versie waarover ATR eerder advies heeft uitgebracht.

Verder heeft ATR naar aanleiding van zes moties uit de Tweede Kamer de bevoegdheid gekregen om te adviseren over bestaande wetgeving van de nationale overheid, over beleidsregels en overige regels van instanties die zijn belast met uitvoering en handhaving, en (op hun verzoek) over de regelgeving van medeoverheden (provincies, gemeenten, waterschappen) (Kamerstukken, vergaderjaar 2016-2017, 29 515, nrs. 404, 408, 409, 410, 411  en 412).

ATR werkt samen met zusterorganisaties uit andere (Europese) landen in RegWatchEurope. Binnen deze netwerkorganisatie vindt onder andere uitwisseling van kennis en ervaring plaats.

Instellingsbesluiten

Het instellingsbesluit van ATR vindt u hier. De verlenging van de instelling van ATR vindt u hier. En het  instellingsbesluit waarmee ATR per 1 december 2022 opnieuw is ingesteld, vindt u hier.

Op 16 mei 2019 heeft de Staatssecretaris van EZK een brief aan ATR gestuurd met daarin een aantal soorten regelgeving die niet meer aan ATR hoeft te worden voorgelegd. Het college heeft ingestemd met het voorstel van de staatssecretaris. De brief van de staatssecretaris vindt u hier.

Voorgeschiedenis

In november 1998 stelde het kabinet de Commissie Administratieve Lasten (Commissie Slechte) in om een advies uit te brengen over de wijze waarop een aanzienlijke vermindering van de administratieve lasten zou kunnen worden gerealiseerd. In een reactie op de aanbevelingen van deze Commissie constateerde het kabinet dat de toetsing van voorgenomen wet- en regelgeving op administratieve lasten moest worden uitgebouwd en versterkt. Deze toetsing ging plaatsvinden door Actal.

Actal, het Adviescollege toetsing administratieve lasten, is in 2000 opgericht als een onafhankelijk en tijdelijk adviescollege (instellingsbesluit en eerste verlengingbesluit). Het werkterrein bestond aanvankelijk uit het adviseren over de gevolgen van voorgenomen regelgeving op de administratieve lasten voor bedrijven. Het kabinet heeft dit werkterrein driemaal uitgebreid. De eerste uitbreiding betrof de consequenties van bestaande regelgeving op de administratieve lasten voor bedrijven. De tweede uitbreiding zag toe op de gevolgen van voorgenomen en bestaande regelgeving op de administratieve lasten voor burgers. Op 10 juni 2008 is het Instellingsbesluit van Actal voor de derde keer aangepast. Het bestaan van Actal werd verlengd tot 1 juni 2011 en het takenpakket van Actal werd uitgebreid. De strategische adviesfunctie van Actal werd versterkt en omvatte het gehele terrein van regeldruk, waaronder de administratieve lasten van professionals en instellingen. Actal kon voorts de medeoverheden adviseren over regeldruk.

In juni 2011 werd aangekondigd dat Actal zal worden omgevormd van een tijdelijk naar een permanent adviescollege. Daarop vooruit lopend werd het mandaat van Actal al aangepast met het Instellingsbesluit Actal 2011. Het nieuwe Adviescollege Toetsing Regeldruk (nog steeds: Actal) richt zich op regeldruk in brede zin. Het adviseert de regering of beide Kamers der Staten-Generaal over:

a. het systeem van beoordeling van de effecten van voorgenomen wet- en regelgeving voor de regeldruk voor bedrijfsleven, burgers en beroepsbeoefenaren in de sectoren zorg, onderwijs, veiligheid en sociale zekerheid;

b. de gevolgen van voorgenomen wet- en regelgeving voor de regeldruk voor bedrijfsleven, burgers en beroepsbeoefenaren in de sectoren zorg, onderwijs, veiligheid en sociale zekerheid, in overleg met de minister die het aangaat en indien die gevolgen naar verwachting omvangrijk zijn;

c. strategische vraagstukken op het terrein van regeldruk, mede op basis van signalen uit het bedrijfsleven en uit georganiseerde verbanden van burgers en beroepsbeoefenaren in de sectoren zorg, onderwijs, veiligheid en sociale zekerheid.

Uitbreiding en verlenging mandaat in 2014

Het kabinet Rutte-II besloot om Actal geen permanente status te geven. In de Kamerbrief Goed Geregeld, een verantwoorde vermindering van de regeldruk 2012-2017 geeft het kabinet aan dat het in 2015 het instrumentarium ter vermindering van de regeldruk zal evalueren, waarna in 2016 een beslissing volgt over de toekomst en status van Actal. Met het gewijzigde Instellingsbesluit 2011 verlengde het kabinet wel de tijdelijke status van Actal tot 2017 (het volledige geconsolideerde instellingsbesluit vindt u hier). Dit instellingsbesluit regelde tevens dat Actal de mogelijkheid krijgt om op verzoek van (groepen van) gemeenten en de VNG te adviseren over het verminderen of beperken van regeldruk die gemeenten veroorzaken.

De evaluatie van Actal in 2016 vindt u hier.

Een korte geschiedenis van Actal en de belangrijkste lessen uit 17 jaar toetsing van regeldrukgevolgen vindt u in de publicatie Naar Betere Regels_Actal.2017.

Vier dicta

Actal gaf bij de toetsing van voorgenomen wetgeving een eindoordeel in de vorm van een dictum. ATR doet dit op dezelfde wijze als Actal. De dicta hebben als doel de verantwoordelijke bewindspersoon (of bij een initiatiefwet het indienende Kamerlid) een duidelijke indicatie te geven hoe hij/zij vanuit het perspectief van vermindering van regeldruk het beste verder kan gaan met het wetsvoorstel. De vier dicta zijn:

1. Indienen: het wetsvoorstel is geschikt voor behandeling in de Ministerraad.

2. Indienen nadat met de adviespunten rekening is gehouden: het wetsvoorstel en/of de toelichting behoeft enige aanpassing of aanvulling.

3. Niet indienen tenzij met de adviespunten rekening is gehouden: het wetsvoorstel en/of de toelichting behoeft substantiële aanpassing of aanvulling.

4. Niet indienen: het wetsvoorstel is (in deze vorm) niet geschikt voor behandeling in de Ministerraad. Daarbij wordt met ingang van 23 september 2013 aangegeven of en in hoeverre zijn kanttekeningen zodanig zijn dat wetgeving vanuit het oogpunt van regeldruk niet opportuun is (en dus geen enkel wetsvoorstel de bezwaren zal kunnen wegnemen).