Samenhangend pakket fiscale koopkrachtmaatregelen

De ontwikkeling van de koopkracht over de periode 2022-2023 is sterk negatief en in historisch perspectief zeer uitzonderlijk. Het Kabinet stelt daarom een fiscaal koopkrachtpakket voor. Dat pakket kan niet het hele verlies aan koopkracht goedmaken. Het pakket bestaat uit 7 maatregelen:

De arbeidskorting is een korting op de loonbelasting. De korting is afhankelijk is de hoogte van het inkomen. De vormgeving van de korting wordt veranderd zodat lagere inkomens naar verhouding een grote arbeidskorting krijgen.
De eerste schijf in de loonbelasting (box 1) wordt met 0,14%-punt verlaagd van 37,07% naar 36,93% en de verlengd van € 69.399 naar € 73.071. Door deze verlaging en verlenging vermindert deze belasting tot maximaal (voor inkomens vanaf € 73.071) € 102 per jaar.
De zelfstandigenaftrek wordt vanaf 2023 in stappen verlaagd van € 6.310 in 2022 naar € 900 in 2027.
De belastingvrije som in de loon- en inkomstenbelasting in Caribisch Nederland wordt met USD 500 verhoogd. Dit levert belastingplichtigen met een inkomen een jaarlijks belastingvoordeel op van circa USD 150.
De vennootschapsbelasting (vpb) kent twee tarieven. Het tarief over winsten in de eerste schaal wordt verhoogd van 15% naar 19%. De grens tussen de twee schijven wordt verlaagd van € 395.000 naar € 200.000.
Het tarief in box 3 wordt in drie stappen van 1 % verhoogd van 31% naar 34% en het heffingvrij vermogen wordt verhoogd tot circa €57.000.
De overdrachtsbelasting wordt geheven over de aankoop van onroerende zaken (woningen). Beleggers in onroerend goed betalen met 8% hoger tarief dan starters (vrijstelling) en doorstromers (2%). In het coalitieakkoord was afgesproken dat hoge tarief te verhogen naar 9%. Dat wordt nu verder verhoogd naar 10,4%.

Drie maatregelen uit het koopkrachtpakket versterken de koopkracht, vier andere maatregelen moeten daarvoor de dekking geven. De toelichting bij het voorstel maakt niet duidelijk wat effect van dit pakket op de koopkracht is. ATR adviseert om toe te lichten wat het effect is op de koopkracht van het pakket.

De toelichting maakt niet duidelijk of andere maatregelen zijn overwogen, die mogelijk minder belastend zijn en/of meer effect op de koopkracht hebben. ATR adviseert om alternatieve maatregelen te overwegen. Maatregelen die de koopkracht versterken door het afschaffen of door de belasting tijdelijk op 0% te stellen en later af te schaffen.

Het Kabinet schat de gevolgen van de maatregelen voor de regeldruk in als gering. ATR constateert dat de wijzigingen gevolgen voor de regeldruk hebben die niet gering zijn en die nog niet in beeld zijn gebracht. ATR adviseert om dit alsnog te doen.

ATR kan niet beoordelen of dit pakket maatregelen proportioneel is. Verder constateert ATR dat dit pakket het belastingstelsel niet eenvoudiger maakt.

ATR advies aan de staatssecretaris van Financiën – koopkrachtmaatregelen.